Hoe begeleid je om het beste uit zichzelf te halen?
Mijn antwoord is een brede aanpak. Ontwikkelen noemde ik al eerder is in beweging zijn en dingen regelen en ondernemen. Voor jezelf, voor je omgeving, voor school, voor en met vrienden. Als veel dingen niet lukken of een teleurstelling zijn kan de jongere met autisme bij de pakken neer gaan zitten. In een spiraal komen van niets meer willen terwijl je als moeder niet goed een vinger op de zere plek kunt leggen. Het is niet één ding wat tegenzit maar de samenloop van de minder positieve omstandigheden. Verkeerde conclusies van docenten of leeftijdgenoten waar iemand met autisme door beïnvloed wordt. Steeds weer terugkomen bij eigen regie, wat ga jij doen? En hoe ga je het aanpakken?
Als jongere met ASS kun je al heel snel een stempel van de omgeving krijgen jij bent anders. We doen geen moeite voor jou want het lukt toch niet. Dat kan heel schadelijk zijn voor de zelfregie in het leven! Weer in positiviteit komen staan. Richten op dingen die wel goed gaan. Plezier hebben in het leven met dingen die jij doet. Nadenken over wat belangrijk voor je is.
Ook de tiener met autisme heeft de wens zelfstandig te zijn. Ook al zie je regelmatig andere dingen gebeuren. De weg van proberen, mislukken of niet helemaal goed verlopen dingen duurt lang misschien zelfs wel langer bij autisme. Ze moeten het leven vorm geven, de vorm die ze zelf willen. Daarom is het belangrijk dat ze er zelf iets mee gaan doen. Als moeder de tiener stimuleren om zelf te handelen en eigen inzicht is goed, ook al wijkt die af van wat je als moeder denkt.
De wereld kan je niet veranderen voor de tiener, maar hoe ze ermee omgaan wel. Leren om oog te krijgen voor deze wereld. Leren om met complexe zaken om te gaan en dat je hulp mag vragen. Het is niet goed of fout maar jou eigen manier. Dat je deze leerervaring mag opdoen. De moeder die wilde bijsturen voordat dingen misgaan moet afstand nemen en de zelfregie laten plaatsvinden. De tiener moet zelf de levenservaring opdoen op het niveau waarop hij of zij functioneert.
Een mens kan nu eenmaal niet functioneren als een machine, waarbij één doel voor ogen is en verder niets. Een mens heeft eigen ideeën en gevoel, een tiener met autisme heeft heel veel gevoeligheden waardoor prikkels weleens te veel of te sterk binnenkomen. Maar gelukkig lukken er in een heel leven altijd meer dingen wel dan niet.
Door het autisme kunnen ze regelmatig op momenten vastlopen in het leven. Als er te veel op ze afkomt lopen dingen niet door, moet er te veel worden nagedacht over van alles en dan stoppen ze. Het leven is eigenlijk een continu proces van taken en bezigheden die elkaar opvolgen. Bij iemand met autisme kunnen dingen pas doorlopen als er overzicht en voldoende hersteltijd is. Regelmatig wordt in gebeurtenissen een andere werkelijkheid gezien. Hierdoor worden er extra beren op de weg ervaren, wordt er soms moeilijker gedacht over situaties. Een gesprek hierover met de tiener zorgt weer voor andere inzichten.
Het leven is een leerweg. Het leven in balans misschien nog wel een grotere uitdaging. Wat werkt voor deze persoon? De weg naar balans in het leven is een zoektocht. Daarom is het misschien lastig er toch in te gaan staan. Daarom is de tiener met autisme de weg weleens kwijt omdat ze willen weten hoe situaties zullen gaan verlopen. Eindeloos blijven denken daarover. Dan bespreek ik met hem de mogelijke opties vooruit. 80% kans dat het zo gaat, 15% kans dat er dit of dat kan gebeuren, 5 % kans dat er iets gebeurt wat we beide nu niet weten. Je komt erachter door het zelf te gaan doen.